Gauzei bere izenez deituz: HAU EZ DA TXANTXETAKO KONTUA

Aspalditik ari gara gure hiztegian batzuetan nahasten ditugun edo erabat argi geratzen ez zaizkigun atzerriko hitzak sartzen. Mobbing-a ezaguna egiten zaigun kontzeptu horietako bat da, sarritan bulling-arekin nahasten duguna. Biak jazarpen psikologikoaren formak badira ere, mobbing-a lanean gertatzen dena da. Bereizten ez dakiguna definitzea zaila da eta askotan, horrek ez du ahalbidetzen jokabide jakin batzuekin lotutako arazoen benetako irismena ezagutzea. Horregatik, artikulu honetan zenbait kontzeptu argitzen saiatuko gara.

 

Zer da mobbing-a?

Langile baten aurkako indarkeria dakarten eta langile horren duintasunaren aurka oso-osorik doazen ekintzak dira, dela bizitza pribatuaren edo profesionalaren aurka doazelako. Indarkeria horrek mehatxuak, abusuak eta hitzezko jazarpena barne hartzen ditu, baina batzuetan zaila da zertan datzan zehaztea: antolaketa-neurriekin, biktimaren gizarte-harremanen aurkako erasoekin, zurrumurruekin eta abarrekin izan daiteke eta eraso fisikora ere irits daiteke.

 

Nork hartzen du parte mobbing-ean?

Laneko jazarpenak bi zati ditu: jazarlea eta jazarria. Ez da pertsona bat bakarrik izan behar, hierarkia-mailan bereizketarik egin gabe gertatzen da eta goranzko, beheranzko edo horizontaltasunean eman daiteke.

 

Noiz dago mobbing-a?

Mobbing-az ari gara jokabide horiek maiztasun eta iraupen zehatz bateri erantzuten dietenean; horretaz gain, behin eta berriz gertatu behar da. Arazo isolatu edo puntual batek, eztabaida bat adibidez, ez du zertan mobbing izan, baldin eta denbora-jarraitutasun batek bere eragina luzatzen ez badu.

 

Non gertatzen da?

Lan-harremanaren esparruan gertatu behar da, eremu pribatuan soilik gertatzen diren langileen arteko jokabideak alde batera utzita. Hala ere, arazo horiek lan arloarekin zerikusia badute edo, pertsonalak izanik, lantokiko ekintzetan eragina badute eta enpresak horren berri badu, neurri egokiak hartu behar ditu. Horrela, garrantzitsua da parte hartzea, enpresa baita bere langileen segurtasunaren bermatzailea eta beraz, ez du balio “hala da, badakizu nolakoa den: izaera txarrekoa da” erantzuteak edo “hau ez da nire kontua, konpondu daitezela”. Ezta ere “baina txantxa bat izan da” erantzuteak.

 

Zergatik saihestu behar da mobbing-a?

Edozein lan-arriskuren aurrean, enpresak legez bermatu behar duelako enpresan lan egiten duen pertsona ororen osasuna. Badakigu lantaldeen arrisku psikosozialen kudeaketa zaila dela baina horrek ez gaitu helburutik aldendu behar: jazarpen eta etengabeko gatazka egoerekin amaitzea, horiek pairatzen dituzten pertsonengan ondorio itzulezinak sor baititzakete.

Gainera, mobbing-a ez da biktimarentzat soilik kaltegarria: mobbing hori ematen den enpresentzat ere kaltegarria da, izan ere, produktibitatea nabarmen jaisten da eta txandakatzeak, absentismoak, lan-istripuek eta laneko gaixotasunek gora egiten dute.

Eta horretarako, prebentzio-tresnak dituzte, hala nola prebentzio-ikastaroak, laguntza-materialak, kudeaketa-tresnak eta salaketa-prozedura argiak, zaintza aktiboa, bitartekaritza-zerbitzuak eta gatazken konponketa, etab. Jazarpen Morala Prebenitzeko Plan batean ezarri eta zehaztu beharko lirateke eta plan horren jarraipena eta hobekuntza aldian behin egin beharko lirateke.

Hori guztia indarkeriatzat edo jazarpentzat jo daitezkeen egintzak baimentzeko moduko egoerak ekar ditzakeen ondorio juridikoei buruz hitz egin gabe. Laburbilduz, enpresek erantzukizuna izan behar dute bere langileekin eta aurpegia eman behar dute langileak arrisku mota horietatik babesteko (plantillako beste kide batzuk, nagusiak, enpresa hornitzaileak, bezeroak…).