“Prebentzio-kulturan lan egiteak kontzientziatzea, prestatzea eta laguntzea eskatzen du.” – Olaia Izagirre, HINE Group-eko Segurtasun eta Osasuneko, Ingurumeneko eta Mantentze-lanetako zuzendaria

Gaur Olaia Izagirreri egingo diogu elkarrizketa; HINE Group-eko Segurtasun eta Osasuneko, Ingurumeneko eta Mantentze-lanetako zuzendaria da bera. Olaiak esperientzia zabala du sektorean, eta ikuspegi sakona eskainiko digu honako hauen inguruan: EHSM Manager gisa dituen erantzukizunak, sistema hidraulikoen eta energia berriztagarrien industriak laneko segurtasun eta osasunaren arloan dituen erronka espezifikoak eta horiei arrakastaz aurre egiteko dituen gakoak. Halaber, berarekin hitz egingo dugu industriaren sektorean benetako prebentzio-kultura sustatzeak duen garrantziaz.

 

Labur-labur azalduko zeniguke zeintzuk diren HINE Group-en barruan dituzun erantzukizun nagusiak?

HINEn mende erdi baino gehiago daramagu gure bezeroentzat funtsezkoak diren osagaiak fabrikatzen. Baina, 51 urteko ibilbide honetan zerbait ikasi badugu, gure proiektuaren osagai estrategikoena pertsonak direla izan da. Hori dela-eta, laneko arriskuen prebentzioa eta osasunaren zaintza ez dira soilik legezko betebeharra, benetan mugitzen gaituenarekiko konpromiso sakona baizik.

Prebentzioa erantzukizun indibiduala ez ezik, partekatua ere bada. Gure helburua taldea osatzen dugun pertsona guztien osasuna eta segurtasuna babestea da, laneko arriskuak identifikatuz, ebaluatuz eta kontrolatuz, langileei etengabeko prestakuntza eta informazioa emanez eta osasuna modu aktiboan zainduz.

 

HINE Group erreferentea da sistema hidraulikoetan eta energia berriztagarrietarako irtenbideetan. Sektoreak zer erronka espezifiko planteatzen ditu laneko segurtasunaren eta osasunaren arloan?

Sektore honetan, laneko segurtasunaren eta osasunaren arloko erronka nagusiak funtsezko hiru faktorek markatzen dituzte: pertsonak, teknologia eta ingurunea.

Sektoreak eskakizun tekniko handia du, eta horrek etengabeko espezializaziora bultzatzen gaitu. Beraz, prestakuntza espezifikoa beharrezkoa da; hala nola, energia eolikoari buruzko prestakuntzaren nazioarteko estandarrak (GWO, besteak beste), gure taldeak ingurune konplexu eta arriskutsuetan esku hartzeko prestatuta daudela bermatzen dutenak.

Gainera, akatsak garaiz detektatzeko teknologia aurreratuen erabilerak sistemen fidagarritasuna hobetu ez ezik, istripu-tasa murriztu ere egiten du, esku-hartze zuzentzaileak minimizatzen baititu. Horri esker, ekipoen bizitza baliagarria luzatzen dugu, mantentze-lanen kopurua murriztu eta jarduerak optimizatu, betiere segurtasuna lehentasuna izanik.

 

Nolako bilakaera izan du prebentzio-kulturak HINE Group enpresan hasieratik gaur egunera arte?

HINEren ibilbidea ondoen definitzen duen balioetako bat aldaketara egokitzeko gaitasuna da. Hori dela-eta, etengabeko hobekuntza praktika izateaz gain, gure DNAren zati bat ere bada. Bilakaera hori pertsonen eta sailen arteko zeharkako lanari esker burutu da, ikuspegi sistemiko batekin, eta, horrela, erronkak ikuspegi global batetik landu ditzakegu. Pentsatzeko modu horren ildotik, HINE Taldearen 2025-2028 Plan Estrategikoan ikuspegi proaktiboa sartu da gure lehiakortasunerako funtsezkoak diren lau ardatzetako bat bezala, eta prebentzioa bezalako arloetan aurrea hartzeko jarrera bultzatu da.

Multisite Kudeaketa Sistema dugu gure planta guztietan, ISO 45001 arauarekin ziurtatua, eta horrek irizpideak bateratzeko eta segurtasun-estandar altuak bermatzeko aukera ematen digu. Funtsezko adierazleen (KPIak) jarraipena egiten dugu hilero, eta AMIA analisiak egiten ditugu barneko ahuleziak nahiz kanpoko mehatxuak identifikatzeko.

Duela hamarkada bat baino gehiago, urrats garrantzitsua eman genuen makinak egokituta, 1215 Errege Dekretua betetzeko eta CE marka lortzeko. Egun, aurrera jarraitzen dugu “Enpresa osasungarria” proiektua bezalako ekimenekin; hain zuzen ere, pertsonen ongizate integralarekin dugun konpromisoa islatzen du, eta modu proaktiboan lantzen dira bizi-kalitatean eragina izan dezaketen faktore psikosozialak eta bestelako baldintzak, lan-ingurunean zein kanpoan.

Gero eta azkarragoa eta zorrotzagoa den gizartean, osasun mentala ezinbesteko lehentasun bihurtu da. HINEn prebentzio-politika ausart eta proaktiboaren aldeko apustua egiten dugu, taldeko kide guztiak babesteaz gain, haien ongizate fisikoa, emozionala eta soziala modu aktiboan sustatzeko.

 

Zure esperientzia kontuan hartuta, zer zeregin du lidergoak prebentzioan eta nola sustatzen dute erakundearen maila desberdinetan?

HINEn, prebentzioa gure prozesu guztietan dago. Zeharkako eta diziplina anitzeko ikuspegia jorratzen dugu, segurtasuna eta osasuna integratuz ekipoak diseinatzeko fasetik hasi eta merkaturatu eta bezeroaren etxean erabili arte. Ikuspegi horri esker, arriskuei aurre hartu eta neurri eraginkorrak ezar ditzakegu; neurriak, gainera, aldian-aldian berrikusten ditugu, gure bezeroekin batera egindako auditorien eta ebaluazioen bidez.

Lidergoak funtsezko egitekoa du eredu horretan. Iaz, ikuspegi hori indartzen duen proiektu bat jarri genuen abian: HINEren Lidergo Eskola. Horrekin, líder eraginkorrak prestatzeaz gain, erakunde-kultura gizatiarragoa, kontzienteagoa eta osasungarriagoa bultzatu nahi dugu. Guretzat, gidatzea zaintzea da. Talde-arduradunak funtsezko figurak dira lan-inguruneak eraikitzeko, eta horietan prebentzioak, ongizateak eta konfiantzak eguneroko errutinaren parte izan behar dute.

 

Prestakuntza giltzarria da arriskuen prebentzioan. Zer-nolako trebakuntza jasotzen dute HINEko langileek eta nola eguneratzen da prestakuntza hori denboran zehar?

HINEn uste dugu prebentzioa lehen kontaktutik hasten dela. Beraz, gure Harrera Plana ez da lehen egunera mugatzen, baizik eta langile berri bati lehen astean, lehen hilabetean, lehen hiruhilekoan laguntzen dio, erakundean lehen urtea bete arte. Ikuspegi progresibo horri esker, prebentzio- eta ongizate-kultura finka dezakegu hasieratik, integrazio segurua, hurbilekoa eta gure balioekin lerrokatua dena bermatuz.

Norbait sartzen denean, ongietorri saio bat egiten da, eta, bertan, HINE eta enpresaren misioa, ikuspegia eta balioak aurkezten dira. Segurtasunari eta osasunari dagokienean, argi eta garbi bereizten ditugu bulegoko lanpostuak eta tailerrekoak, arriskuak eta prestakuntza-beharrak ez baitira berdinak. Bi kasuetan, lanpostuari buruzko prestakuntza espezifikoa ematen da, Lan Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen 19. artikuluaren arabera, baita metalaren hitzarmenak ezarritako prestakuntza ere. Era berean, larrialdi-neurriak eta autobabeserako plana lantzen dira, esku hartzeko, ebakuazioko eta lehen laguntzetako taldeen jarduera barne.

Produkzioarekin lotutako postuetan, gainera, prestakuntza tekniko espezializatua eskaintzen da, garabiak, orga jasotzaileak, salgai arriskutsuak, soldadura, pintura eta abar erabiltzen jakiteko, eta, laguntza teknikoko taldeari dagokionean, berriz, GWO prestakuntza, sektore eolikoan esku hartzeko. Horri gehitu behar zaio lanpostu bakoitzerako zehaztutako gaitasunetan eta jarraibide espezifikoetan trebatzea, prestakuntza arautuaz harago. Azken finean, HINEn prestakuntza eta ikaskuntza prozesu jarraitu, bizi eta pertsona eta lanpostu bakoitzaren errealitatera egokitua bezala ulertzen ditugu.

 

Zure ustez, zer-nolako eragina izaten ari dira teknologia berriak laneko segurtasunaren arloan?

HINEn, gure prestakuntzetan, errealitate birtuala eta errealitate areagotua bezalako tresnak sartzen hasi gara, eta, horri esker, ingurune seguru eta kontrolatuetan benetako arrisku-egoerak simula ditzakegu. Lehen sorospeneko eta altuerako prestakuntzetan erabili ditugu. Era horretako esperientzia murgiltzaileek prozedurak sakonago ulertzeko aukera ematen dute, ezagutzari hobeto eustea ahalbidetzen dute, eta gerta daitezkeen gorabeheren aurrean erreakzionatzeko gaitasuna indartzen dute.

 

Emango zeniguke HINEk ezarri duen eta langileen segurtasuna eta/edo osasuna hobetu duen berrikuntzaren baten adibideren bat?

Adibide garbia olio hidraulikoaren balio-bizitza luzatzeko duela zenbait urte abian jarri genuen proiektua da. Ekimen horren bidez, mantentze-lanen esku-hartze kopurua nabarmen murriztu ahal izan da; horrek, aldi berean, arriskuekiko esposizioa minimizatzen du eta eraginkortasun operatiboa hobetu.

I+G zentro propioa ere badugu, eta, bertan, materialen neke-saiakuntzak egiten ditugu ekipoen iraunkortasuna hobetzeko eta egon daitezkeen akatsei aurrea hartzeko. Horrez gain, SQA auditoriak egiten dizkiegu gure hornitzaileei, segurtasunaren, kalitatearen eta iraunkortasunaren aldetik eskatzen ditugun estandarrak betetzen dituztela bermatzeko. Ekimen horiek prebentzio aktiboarekiko dugun konpromisoa erakusten dute, ezagutzan, aurre hartzean eta zaintzan oinarritua.

 

Nola txertatzen du HINE taldeak arrisku psikosozialen prebentzioa laneko segurtasun- eta osasun-politiketan?

HINEn, arrisku psikosozialen prebentzioa pertsonarengan oinarritutako ikuspegitik integratzen dugu, eta OMEren osasunaren definizioarekin bat eginez, ongizate fisiko, mental eta sozial gisa ulertuta. Taldea berehala hazi zenez, barne-antolaketa birplanteatu behar izan genuen, zereginak eta funtzioak berriz banatu eta tentsioa sortzen zuten prozesuak detektatu. Erantzun gisa, “Enpresa Osasungarria” proiektua jarri genuen abian; bertan, plantillaren diagnostikoa egin zen, eremu sentikorrak identifikatu, irtenbideak bilatzen lagundu eta etengabeko jarraipena egin, hori guztia pertsonen ongizate integrala sustatzeko helburuarekin.

Gainera, Garapenerako Elkarrizketak bezalako tresnak gehitu ditugu, pertsona bakoitzaren eta arduradunaren arteko espazioak, errendimendua ez ezik, emozioak, itxaropenak eta zailtasunak ere lantzeko. Topaketa horiek konfiantza sustatzeaz gain, ezinegoneko egoerak garaiz detektatzeko aukera ematen dute.

Halaber, Tribuaren Bilerak bultzatzen ditugu, taldea aldizka biltzeko topaketak, taldeko kide izatearen zentzua indartu, partekaturiko ikaskuntza erraztu eta erronka komunei aurre egiten laguntzen dutenak. Lidergo Eskola bezalako ekimenekin batera, ekintza horiek laneko osasun integralarekiko dugun konpromisoa islatzen dute, zaintza emozionala segurtasun fisikoa bezain lehentasunezkoa baita.

 

Laneko arriskuen prebentzioari dagokionez, ba al duzu partekatu nahi duzun anekdota edo esperientzia nabarmenik?

Bereziki gogoratzen dut nola sortu zen prebentzio-mahai bat metaleko sektoreko hainbat enpresen artean, Goierri inguruan. Helburua argia zen: iritziak trukatzea, esperientziak partekatzea, sinergiak sortzea eta laneko segurtasuna etengabe hobetzen laguntzea. Denborak aurrera egin ahala, ekimen hori Goierri Valley erakundeak hartu zuen bere gain eta kudeatu zuen; hau da, sektoreko eragile ezberdinen arteko lankidetza sustatzen duen erakundeak. Esperientzia horrek erakusten duenez, ezagutza eta borondatea batzen direnean, espazio partekatuak eraiki daitezke, eta horiek inplikatutako erakunde guztiak aberasteaz gain, lurraldean prebentzio-kultura indartzen dute.

 

Amaitzeko, zer mezu helaraziko zenieke industria-sektoreko beste enpresa batzuei benetako prebentzio-kultura batean inbertitzeak eta lan egiten duen garrantziaren inguruan?

Gure ustez, sinesgarritasuna ez da hitzekin bakarrik eraikitzen, baizik eta ekintzekin, koherentziarekin eta pertsonak begiratzeko eta zaintzeko modu batekin, araudia betetzetik haratago. Prebentzioa ez da soilik prozesuak aplikatzea edo legeria betetzea, hori beharrezkoa bada ere, baizik eta pertsonak erdigunean jarriko dituen begirada sistemiko eta holistikoa hartzea.

Prebentzio-kultura lantzeko, kontzientziatu, prestatu eta lagundu egin behar da. Adibidez, Kalitatearen Mundu Astea dela-eta, sentsibilizatzeko barne-kanpaina bat bultzatu genuen, hitzaldi eta hausnarketarako espazio eta guzti.

Bertan, mezu argia eta zuzena zabaldu dugu: “Bizimodua ateratzeko lan egiten dugu, ez bizitza galtzeko”. Izan ere, gure ustez, konpromiso erreal eta partekatuarekin eta denboran zehar eutsitakoarekin bakarrik eraiki daitezke industria-ingurune seguruak, osasungarriak eta gizatiarrak.