Fabrika eta obrako ontzietarako etiketak

Askotan, nire ikuspuntutik, enpresetako segurtasun arloko teknikariek eta arduradunek, erantzun gisa, honakoaren antzeko galdera bat jasotzen dute: “Eta hori non jartzen du?”.

Prebentzio arloko teknikaria norbaiti hartu beharreko prebentzio neurri bat azaltzen saiatzen da, eta bere solaskideak, normalean, eskarmentu handiagokoa eta sinesgabeagoa, aldaketari uko egiten dio.

Orduan, guri deitzen digute araudiaren ohian sakon horren barruan, non “jartzen duen” azaltzeko.

Hona hemen adibide bat, hobeto ulertzeko:

Behin, fabrikan egindako arauzko ikuskaritza batean, plantarako bisitan, mantenu elektrikoaren tailerretik pasatzerakoan, lan bankuetako baten gainean, botila garden bat ikusi genuen. Bertan, oraindik, ur mineral ezagun baten etiketak zeuden. Hala ere, barruan zeukan likido garden hura, argiak zeharkatzen zuen moduarengatik, atzeman genuen ez zela ura.

Botila ireki eta edukia usaindu ondoren zalantza guztiak desagertu ziren. Erosoago lan egiteko, norbaitek tailerreko garrafoi handitik alkohol isopropilikoa botila txikira eraman zuen.

Nirekin zegoen prebentzio arloko teknikaria tailerreko arduradunari zuzendu zitzaion eta esan zion ezin zela hori egin. Orduan, arduradunak zera erantzun zion muturtuta: Eta hori non jartzen du?…. eta teknikariak erantzun zion: “benetan uste duzu nonbaiten adierazi behar dela?”.

Arriskua nabaria zen: egarriak dagoen eta presaka dabilen norbaitek edan dezake.

Mantenu langileek, lan egiteko, produktu kimiko arriskutsuetarako ontzi txikiagoak behar badituzte (aztergai dugun kasuan begi bistakoa zelarik), egokiena material egokia eskuragarri izatea da, likidoak bertara pasatzeko. Berrerabilitako ontziak zuzen etiketatu behar dira, produktu arriskutsuak etiketatzeko funtsezko helburua bete dadin, alegia: erabiltzaileak erabiltzen duenean, aurretik esku artean duen horretaz jabetzea.

Isopropilikoaren kasuan, sugarra eta harridura nahikoak izan beharko lirateke.

Hala ere, zenbaitetan eta zenbait langilerentzat, material hura eskuragarri izatea ez da nahikoa izango…. “Erabiltzen ari nintzen botila zaharkituta zegoenez denbora ez galtzearren biltegira joanez berri bat bilatzeko…”, kontzientziazio lana, jendeak egin baino lehen pentsatzearen lana ez da inoiz amaitzen.

Baina heldu diezaiogun berriz esaldi honi: “Eta hori non jartzen du?”…

Jakina; badago hura adierazten duen leku bat. Eta, kasu honetan, beste kasu anitzetan bezala, araudiak hori oinarritzen du eta, nolabait, prebentzio arloko teknikariak mugatzen ditu, “hementxe jartzen du” erantzun ahal izanak, arau batek hura adierazi izanak arauak hura nola adierazi inplikatzen duelako.

Aztergai dugun kasu zehatz honetan, apirilaren 14ko 485/1997 Errege Dekretuak, laneko segurtasun eta osasun seinaleen gutxieneko xedapenei buruzkoa, bere VII. eranskinean zera adierazten du: bai biltegiratzeko tanga finkoek eta bai eskuko ontziek barruan duten substantzia arriskutsuari aplikagarriak zaizkion piktogramak adierazi beharko dituzte, Sailkapen eta Etiketei buruzko Europako Araudiaren (1272/2008 zenbakidun (EB) Araudia), CLP Araudiaren, edo Errege Dekretuaren beraren III. Eranskinaren ikonoen arabera.

Egia da Errege Dekretuak aurreikusten duela denbora laburrez erabilitako ontziak eta edukia sarritan aldatzen duten ontziak arau honetatik salbuetsita daudela, baldin eta, egokiak diren bestelako neurriak hartzen direla, zehazki informazio eta prestakuntzari dagozkionak, babes maila bateragarria bermatzeko. Baina, nik neuk hiru gauzak egitea gomendatzen dut: prestakuntza eskaini, informatu eta ontzi guztiak markatu.

Hau da, tailerrean erabil litezkeen eskuko botila horiek eraman beharko dute ertzean oinarritutako laukiak marko gorriarekin, atzealdea zuria eta piktograma beltzez, sugarrarekin eta harridurarekin, edo ikur horiekin, batzuk hiruki itxurarekin, ertz beltzarekin, atzealdea horiz eta piktograma beltzez.

Etiketatzeko piktograma lauki laranja zaharrak edo ADR piktograma bateragarriak erabil litezke?, bada, prebentzioaren ikuspuntutik, badirudi baietz, baina nonbaiten adierazita dagoenez”… ezingo lirateke erabili.

(Ikusi ADRn ez dagoela harridurarekin bat egiten duen etiketarik. Merkantziak “burezurretik (6. mota) ezertara igarotzen dira… alkohol isopropilikoa, edo isopropanola 3. mota “Likido sukoia” gisa bakarrik garraiatzen dira…. baina hori beste kontu bat da).

 

Luis Blanco Urgoiti – AVEQ-KIMIKAko Segurtasun Idazkari Nagusia

 

Etiketatzeko piktograma Fabrika eta obrako ontzietarako etiketak Luis Blanco Urgoiti