Aita eta amak, segurtasuna igorle handi horiek!

Esperientziak arriskuaz jabetzea erakusten du; sarritan nahiko da esperientzia desatseginak izatea edo umeari inguratzen duten ereduei erreparatzeak. Gurasoak, anai-arrebak, zaindariak edo hezitzaileak izaten dira gauza orotarako bere erreferentzia handienak.

Gizakia gaitasun gutxiekin jaiotzen den planetako biztanleenetariko bat da. Jaio berriak mundura iristen dira dena ikasteko dutelarik. Oinarrizko gauzetatik (lo nola egin edo nola jan) gauza konplikatuenetara arte, esaterako, emozioak kudeatzea. Esperientziak arriskuaz jabetzea erakusten du; sarritan nahiko da esperientzia desatseginak izatea edo umeari inguratzen duten ereduei erreparatzeak. Gurasoak, anai-arrebak, zaindariak edo hezitzaileak izaten dira gauza orotarako bere erreferentzia handienak. Aita eta amak, batez ere, pertsonen garapenerako hain funtsezkoa den ‘segurtasuna’ ekartzen dute. Segurtasun hitzak arazoekiko babesari edo arazoak sortuz gero gurasoak babesleku izateari erreferentzia egin ez ezik, beste segurtasun bat barne hartzen du: gizaki bakoitzak bere buruarekiko eduki behar duen segurtasun hura.

Umeek gauzak egiten, horiek ebazten eta bere ekintzek inguratzen duten munduan eragina sortzen dutela, kontuan hartzen ikasi behar dute. Gurasoak dira ikaskuntza horren transmisio uhala.  Zeregin konplikatua da eta horrek lortzeko zail samarra den oreka bat behar du. Gauza bat segurtasuna ekartzea da eta beste bat, berriz, gehiegizko babesa ematea. Haur bati esan behar zaio eskailera batean salto egiten badu erori daitekeela eta aukera horren aurrean gurasoa zelatan egoten bada, haurrari babesa emango dio. Eskailera bat gertu dagoen guztietan besotan hartzea, gehiegi babestea da. Horrekin lortuko dugun gauza bakarra azkenean eskailerak igotzen ez jakitea da; beldurra izatea eta, ziur aski, eskailera-mahaietatik behera erortzea.

María Montessori-k, haurren irakaskuntzari zegokionez, “behar ez den edozein laguntza garapenerako traba bat dela” zioen. Hezitzaile, pedagogo, zientzialari, mediko, psikiatra, filosofo, antropologo, biologo, psikologo, feminista eta humanista italiar hau bere izena daraman hezkuntza metodoaren ama da, alegia, munduan gehien hedatutako metodoenetariko bat.

‘Ez egin korrika’, ‘ez igo’, ‘ez ukitu’, ‘ez joan’ arrisku egoerak unean bertan ebazten dituzten baliabideak dira, baina luzera, eraginkortasuna galtzen dutenak. Oro har, haur seguruenak euren inguruan autoestimua, autonomia, jakin-mina eta erantzukizuna sustatzen zaizkiena dira. Heldu batek beharrezko arreta eskaintzen eta mugimenduen askatasuna ematen duen inguru horiek. Prebentzio kultura, helduen kasuan bezala, arriskuak nola saihestu dakiten horiei zuzendu behar zaie eta ez da arazo bat konpontzeko edo arintzeko erabili behar.

Gurasoak egonkortasun eta segurtasun ereduak izan behar dira. Jakin-mina, errespetua eta gauzak zalantzan jartzen dituen jarrera bat sustatu behar dira. Jolasak lehentasunezko erreminta dira eta, esate baterako, etxean istripu bat gertatuz gero, protokoloak ezartzeko erabili daitezke.

Helduengan bezala, etengabeko ikaskuntza erabili behar den erreminta bat da. Bizitza errealeko edozein egoerak balio du adibide bat emateko: egoera bat zergatik horrelakoa den azaltzeko edo zer gertatuko litzatekeen ikusteko (adibidez, kalea begiratu gabe gurutzatuko bagenu). Helduak imitatzeko eredua direla ez dugu ahaztu behar. Jarrera seguruak igortzerakoan pertzepzio gaitasunak eta gaitasun eragileak sustatzen saiatu behar gara azkarrago erreakzionatu ahal izateko edo autoestimua sustatzeko; horretarako, etiketak eta konparazioak saihestu behar dira. Umeei euren indar guneak nabarmendu behar zaizkie eta huts egiten utzi behar zaie, akatsetatik ikasten baita. Hori bai, desafioak eta kasketak bezalako haurren jarrera horiek alde batera utzi behar dira, arauen aurkakoak baitira. Eta hemen, helduen kasuan bezala, pazientzia eta logika erremintarik hoberenak dira.