Segurtasuna kautxu eta plastikoen makinetan
Segurmania
Askotan, enpresetan segurtasuna kudeatzen duten pertsonak kontzientziatzeko lana ia beharrezkoagoa da langile arduratsuenekin eta inplikatuenekin, gure plantilletako pertsona arduragabe eta axolagabeen ehuneko ia saihestezin horrekin baino.
Duela urte asko, termoplastikozko piezak fabrikatzen dituen enpresa batean, lan-segurtasuneko zuzendariak “12-15 egokitzapenerako” egindako lan guztia azaldu zigun; baita ere, babesak edo karenajeak instalatu berri zituztela injektore guztietan zati mugikorrekin harrapatuta gera ez zitezen.
Halako batean, lantegira bisita egitean, izututa geratu zen langile batek karenajearen atakaren itxituran bihurkin bat sartu zuela ikustean, katigamendu-gailua gaitasunik gabe utziaz, era horretan, sarrera irekita zuela lan egin baitzezakeen, makina irekitzean automatikoki gelditu gabe.
Gure anfitrioiak alarma-moduan galdetzean, langilea harrituta geratu zen: “bizitza osoan” trabatutako zatiak eta piezak zuzenean kendu zituen, makina gelditu gabe, eta inoiz ez zen ezer gertatu. Berak esan zuen bazekiela makina geratzea gastu bat zela enpresarentzat, eta hori saihestu nahi zuela.
Laneko makinen eta ekipoen segurtasuna oso garrantzitsua da edozein lan-ingurunetan. Zati mugikorrak dituzten ekipoekin lan egiteak kontzentrazio-maila oso altua eta etengabea eskatzen du, hutsegite bakarra nahikoa izan baitaiteke istripu bat gertatzeko, eta lanaldi osoan arreta-maila horri eustea oso zaila da.
Hori dela-eta, Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko Legeak (LAPL), lan-segurtasunaren eta -osasunaren arloan enplegatzaile eta langileentzat betebeharrak ezartzean, argi uzten du lan-ekipoek “seguruak eta egokiak” izan behar dutela duten erabilerarako, eta aldizka ikuskapenak eta mantentze-lanak egin behar zaizkiela, behar bezala funtzionatzen dutela bermatzearren. Hanka-sartze batek istripu bat eragin ahal izatea minimizatu behar dute, ia desagerrarazi bitarte.
LAPL garatzeko, Espainian laneko makinen eta ekipoen segurtasuna arautzen duten araudi espezifikoak landu dira. Horien artean, aipatzekoa da 1215/1997 Errege Dekretua, laneko ekipoak erabiltzeko gutxieneko segurtasun- eta osasun-xedapenak ezartzen dituena, eta, zenbakitzeari erreparatuta, “12-15 egokitzapenei” izena eman diena. Dekretu horren arabera, Europako zuzentarauetan ezarritako baldintza teknikoak eta segurtasunekoak bete behar dituzte ekipoek, zehazki, 89/655/CEE Zuzentaraua, lan-ekipoei buruzko 95/63/CE Zuzentarauak aldatua.
Gainera, Makinei buruzko 2006/42/CE Zuzentarauan ezartzen dira Europako merkatuan merkaturatzen diren edo zerbitzuan jartzen diren makina berriek (edo nabarmen aldatzen diren makina zaharrek) segurtasunaren eta osasunaren aldetik zer-nolako funtsezko baldintzak bete behar dituzten. Baldintza horien artean aurkitzen dira arrisku mekaniko, elektriko, termiko eta kimikoen aurka babestea edota makinen ergonomia eta erabilera segurua, CE markaren bidez ziurtatua. Espainian, zuzentarau horren transposizioa 1644/2008 Errege Dekretu bidez egiten da.
Baina, jakina, nabarmendu behar da laneko makinen eta ekipoen segurtasunari buruzko lege-erregulazioa ez dela diseinu- eta fabrikazio-fasera mugatzen, baizik eta ekipoen bizitza-ziklo osoa hartzen duela. Beraz, enpresek ekipoen segurtasuna bermatu behar dute erosten dituztenetik hasi eta zerbitzutik kentzen dituzten arte, instalazioa, erabilera, mantentzea eta konponketa barne, behar diren egokitzapen guztiak eginaz eta, oso garrantzitsua, langileekin hitz eginez, langileak makinen erabilera seguruaren inguruan kontzientziatuz eta trebatuz.
Luis Blanco Urgoiti
AVEQ-KIMIKAko idazkari nagusia
