Zalantzazko ekintzak trebezia, jarrera eta baldintza pertsonalen ondorioz
Segurtasun-ikasgaiak
Zalantzazko ekintzak dira lan-esparruan ezbehar bat gertatzeko giza faktore erabakigarriena. Gai honi buruz eginiko azterketa ugariren arabera, laneko istripuen % 80tik gora zalantzazko ekintzen ondorioz gertatzen dira.
Lan-esparruan zalantzazko ekintza bezala definitzen da, egiteagatik edo ez egiteagatik, segurua gertatzen ez den eta arriskuren bat eragiten duen ekintza hura, bai pertsona egilearen eta bai harekin lanean ari diren pertsonen segurtasunaren aurka.
Pertsonak arduragabekeria bat egiten duenean edo segurutzat ematen den lan-prozedura bat betetzen ez duenean gertatzen da. Protokoloaren aldaketa horrek ezbeharra eragin lezakeen zalantzazko faktore baten agerpenari bidea ematen dio.
Ekintza mota hauek gertatzeko arrazoiak askotarikoak izan daitezke eta zalantzazko ekintza garatzen duen pertsona langilearen trebeziak, jarrerak eta baldintza pertsonalak neurtzeko sailkapen bat egin daiteke.
Adibidez, trebeziekin lotutako zalantzazko ekintza batzuk dira:
- Jasotako aginduen edo instrukzioen asimilazio edo interpretazio okerrari dagozkion ekintzak.
- Trebetasun profesional ezari dagozkion ekintzak.
- Esperientzia profesional ezari dagozkion ekintzak.
Bestalde, jarrerekin lotutako zalantzazko ekintzak dira:
- Segurtasun arauak ez betetzea.
- Laneko aginduak eta instrukzioak ez betetzea.
- Esleitu gabeko zereginak betetzea.
- Zereginak ezarritako prozedurak jarraitu gabe betetzea.
- Ekipoak gainkargatzea edo modu desegokian instalatzea.
- NBEren erabilera eza.
- Segurtasun babesak edo gailuak kentzea edo indargabetzea.
- Laneko erreminten edo tresnen erabilera desegokia.
- Pertsona langilea eremu desegokietan edo debekatuetan egotea.
- Postura desegokiak erabiltzea bereziki kargak eskuz manipulatzen diren bitartean.
- Arriskutsuak gerta litezkeen abiadura desegokietan lan egitea.
Azkenik, baldintza pertsonalekin lotutako zalantzazko ekintzak daude:
- Lanerako ezgaitasun fisiko edo mentala.
- Aginduak edo instrukzioak asimilatzeko zailtasuna.
- Lanposturako egoera fisiko desegokia.
- Medikamentu, alkohol edo drogen eragina.
Lan Baldintzen Galdeketa Nazionalean jasotako datuen arabera, galdeketari erantzun dioten pertsona langileek laneko ezbeharretarako arrazoi arriskutsu nagusi bezala hartzen dituzte:
- Oharkabetasunak, deskuiduak, hutsegiteak edo arreta eza.
- Lana oso azkar, presaka, egitea.
- Postura derrigortuak.
- Karga astunak altxa edo mugitzea.
Ondorioz, giza faktorea eta zalantzazko ekintzak daude ezbehar gehienen atzean. Horregatik, enpresek edo erakundeek prebentzio behaketak burutu behar lituzkete horrela zalantzazko ekintzak atzeman eta identifikatzea lortzeko, kasu bakoitzean zalantzazko ekintzak ezabatu edo murriztekotan beharrezkoak diren prebentzio neurriak finkatu ahal izateko.
